H ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ
Η τυπογραφία ανακαλύφθηκε από τους Κινέζους τον 9ο μ.Χ. αιώνα με τη μέθοδο της ξυλογραφίας, δηλαδή με το σκάλισμα σε ένα κομμάτι ξύλο της σελίδας που ήθελαν να τυπώσουν. Στη συνέχεια άλειφαν το ξύλο με μελάνι και το πίεζαν πάνω σε χαρτί ή ύφασμα. Αργότερα χρησιμοποίησαν κινητά τυπογραφικά στοιχεία που μπορούν να αναδιαταχθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν πολλές φορές.
Η εφεύρεσης της τυπογραφίας στην Ευρώπη έγινε το 1448 μ.Χ. από το Γερμανό Ιωάννη Γουτεμβέργιο. Το πρώτο βιβλίο που τυπώθηκε με ξύλινα, κινητά τυπογραφικά στοιχεία είναι η Αγία Γραφή. Η τυπογραφία επέτρεψε την αναπαραγωγή των συγγραμμάτων των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων συγγραφέων που μέχρι τότε αναπαράγονταν μόνο από αντιγραφείς στα μοναστήρια.
Η τυπογραφία επέτρεψε τη γοργή μετάδοση και ανταλλαγή απόψεων, ιδεών και πληροφοριών με αποτέλεσμα τη ραγδαία μετάδοση της γνώσης και τη διεύρυνση της πνευματικής καλλιέργειας που έως τότε ήταν προνόμιο μόνο του κλήρου και των αριστοκρατών, οδηγώντας στην περίοδο της Αναγέννησης.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ - Η ΒΑΣΙΚΗ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ
ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΚΤΥΠΩΣΗΣ
OFFSET
Με την εισαγωγή στην τυπογραφία των ηλεκτρονικών υπολογιστών, όπως άλλωστε σε κάθε τομέα παραγωγής, η διαδικασία εκτύπωσης αλλάζει ριζικά. Όλη η σχεδίαση (μακέτα) του τι θα τυπωθεί γίνεται από το γραφίστα με εξειδικευμένα σχεδιαστικά προγράμματα στον υπολογιστή. Οι φωτογραφίες εισάγονται αρχικά μέσω του σκάνερ και σήμερα απευθείας από την ψηφιακή φωτογραφική μηχανή. Η μακέτα, σε ηλεκτρονική πάντα μορφή, στέλνεται με δισκέτα... cd... και σήμερα πια με το e-mail στο ατελιέ για να βγει το φιλμ. Το φιλμ είναι μία διαφάνεια στο οποίο τυπώνεται από ένα μηχάνημα που ονομάζεται εικονοθέτης η μακέτα. Το φιλμ στη συνέχεια τοποθετείται από τον τυπογράφο πάνω στον τσίγκο. Ο τσίγκος είναι μία μεγάλη επιφάνεια αλουμινίου με ειδική επίστρωση. Ο τσίγκος με το φιλμ μπαίνει σε ένα φωτιστικό μηχάνημα που ονομάζεται φωτομεταφορείο όπου φωτίζεται από λάμπα ανάλογη με αυτή που χρησιμοποιείται στο σολάριουμ για λίγα δευτερόλεπτα. Στη συνέχεια αφαιρείται το φιλμ και ο τσίγκος "πλένεται" με ειδικά χημικά. Από την επίστρωση του τσίγκου φεύγει ό,τι έχει "καεί" στο φωτομεταφορείο και μένουν μόνο τα γράμματα, οι φωτογραφίες και τα σχέδια και ό,τι άλλο περιέχει το φιλμ.
Ο τσίγκος τοποθετείται πάνω στην εκτυπωτική μηχανή, η οποία στο μεταξύ έχει μελανωθεί από τον τυπογράφο. Εκτός από τα μελάνια οι εκτυπωτικές μηχανές έχουν κυλίνδρους που παίρνουν νερό, στο οποίο είναι διαλυμένα ειδικά χημικά που κάνουν το μελάνι να μένει πάνω στον τσίγκο μόνο στα μέρη όπου υπάρχουν γράμματα ή σχέδια. Ο κύλινδρος με το μελανωμένο τσίγκο πιέζεται από τη μηχανή πάνω σε ένα ίδιου μεγέθους κύλινδρο με επίστρωση καουτσούκ που παίρνει την εικόνα και την πιέζει πάνω στο χαρτί. Αυτή είναι η διαδικασία της εκτύπωσης offset.
Σήμερα σε πολλά τυπογραφεία, η διαδικασία παραγωγής φιλμ και φωτισμού του τσίγκου από το φωτομεταφορείο έχει αντικατασταθεί από τη μέθοδο CTP όπου η εικόνα στέλνεται απευθείας από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή σε μηχάνημα που με λέιζερ χαράσσει αυτό που θέλουμε να τυπώσουμε σε πλαστικό πλέον τσίγκο.
ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΚΤΥΠΩΣΗ
Εκτύπωση απευθείας από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή σε εκτυπωτή laser ή inkjet. Ο laser εκτυπωτής τυπώνει με toner που είναι γραφίτης σε σκόνη που "ψήνεται" και κολλάει στο χαρτί. Το toner των laser εκτυπωτών αλλά και των φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων θεωρείται ότι είναι καρκινογόνο. Από την άλλη μεριά ο laser εκτυπωτής έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας, τόσο στην εργασία, όσο και στο σπίτι, καλό είναι λοιπόν να πλένουμε καλά τα χέρια μας μετά από κάθε χρήση.
Ο inkjet ψεκάζει το χαρτί με μελάνια υγρά.
ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΤΕΤΡΑΧΡΩΜΙΑΣ - CMYK
Όταν βλέπουμε ένα έντυπο, βιβλίο κλπ. τυπωμένο με έγχρωμες φωτογραφίες ή πολλά χρώματα, πρόκειται για εκτύπωση τετραχρωμίας. Όλα τα χρώματα, όλες οι αποχρώσεις και οι διαφορετικές διαβαθμίσεις χρωμάτων, σχηματίζονται από 4 βασικά χρώματα δοσμένα σε διαφορετικές αναλογίες. Τα 4 αυτά χρώματα είναι το Cyan (γαλάζιο), το Magenta (φούξια), το Yellow (κίτρινο) και το blacK (μαύρο). Στη τομέα της συσκευασίας και στην εκτύπωση των περιοδικών χρησιμοποιούνται 6 βασικά χρώματα για το σχηματισμό όλων των υπόλοιπων χρωμάτων και των αποχρώσεων τους προκειμένου να "βγουν" πιο έντονα τα χρώματα. Παραδείγματα σχηματισμού χρωμάτων στη CMYK το έντονο κόκκινο σχηματίζεται από 100% Yellow και 82% Magenta. To βασικό πορτοκαλί σχηματίζεται από 100% Yellow και 60% Μagenta. Ένα έντονο μπλε σχηματίζεται από 100% Cyan και 80% Magenta.
Στην εκτύπωση τετραχρωμίας τις αναλογίες των τεσσάρων χρωμάτων δίνει ο γραφίστας που φτιάχνει τη μακέτα στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Βγαίνουν 4 διαφορετικά φιλμ και αντίστοιχα 4 τσίγκοι, ένας για το κάθε χρώμα CMYK. Ο τυπογράφος βάζει στη μηχανή ξεχωριστά τα 4 μελάνια CMYK στους πύργους της μηχανής και ανάλογα με το τι αναλογίες έχει δώσει ο γραφίστας βγαίνουν τα χρώματα. Αν κοιτάξουμε με μία λούπα μία εκτύπωση CMYK φαίνονται οι κουκίδες που σχηματίζουν το χρώμα, π.χ. αν κοιτάξουμε ένα πορτοκαλί χρώμα, βλέπουμε κουκίδες yellow και magenta.
Σημειώνουμε ότι η οθόνη του υπολογιστή μας χρησιμοποιεί χρώματα RGB (RED - GREEN - BLUE) για να σχηματίσει όλα τα χρώματα που βλέπουμε.
ΕΚΤΥΠΩΣΗ PANTONE
H εκτύπωση pantone βασίζεται σε μία προκαθορισμένη παλέτα χρωμάτων (ανάλογη με αυτή που βλέπουμε στα χρωματοπωλεία όταν διαλέγουμε χρώμα για να βάψουμε το σπίτι μας.) Στην περίπτωση αυτή το χρώμα, το φτιάχνει ο τυπογράφος αναμειγνύοντας με τη σπάτουλα μελάνια σε ποσότητες καθορισμένες από την κλίμακα pantone. Pantone χρώματα χρησιμοποιούνται στη τυπογραφία για την εκτύπωση των λογότυπων και των σημάτων των εταιρειών που είναι προκαθορισμένα αυστηρά. Για κάθε χρώμα pantone απαιτείται η χρήση διαφορετικού τσίγκου (ενώ στη CMYK τα χρώματα βγαίνουν από διαφορετικές αναλογίες των 4 χρωμάτων CMYK και οι τσίγκοι είναι πάντα 4.)
Οι έγχρωμοι εκτυπωτές laser και inject δεν τυπώνουν χρώματα pantone αλλά μόνο τετραχρωμίας CMYK, αφού έχουν 4 διαφορετικά drum με toner cyan, magenta, yellow & black.
